Landelijke Inspiratiedag ‘Van opgave naar DOEN’
Hoe kom je van een maatschappelijke opgave naar actie die impact maakt? Hoe pak je dat aan? Deze vragen stonden centraal op deze Landelijke Inspiratiedag voor regio’s die bezig zijn met een Regio Deal 4e of 5e tranche. Vanuit het gehele land kwamen medewerkers van regio’s en van het Rijk bijeen om zich met deze vragen bezig te houden.
Elkaar ontmoeten, nieuwe contacten opdoen, ervaringen uitwisselen, van elkaar leren en ideeën opdoen; daar draaide het om. Op het programma stonden onder andere lezingen van Otto Rapse (Universiteit van Tilburg, RABO-research) en Martijn Groenleer (Universiteit van Tilburg). Beiden zijn verbonden aan de academische werkplaats Brede Welvaart.
Netwerk verstevigen
Natalie Burgers, programmadirecteur Regio Deals, heette iedereen welkom: ‘Met Regio Deals versterken we samen de brede welvaart in de regio’s, met alle kennis en kunde van bewoners, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. Ook verstevigen we de netwerken in de regio en de samenwerking tussen regio en Rijk. Vandaag is een mooi moment om van elkaar te leren over de aanpak van maatschappelijke opgaven.’
(Be)sturen op brede welvaart
Brede welvaart is een begrip dat in ontwikkeling. Otto Raspe, hoofd RABO Research en Professor of Practice Brede Welvaart en Regionale Economie, brengt data bijeen op verschillende aspecten van brede welvaart op de schaal van COROP-gebieden (regio-indeling voor statisch onderzoek). Vanuit deze data schetst hij een meerjarige ontwikkeling van de regio’s in het land. ‘Verschillende gebieden ontwikkelen zich veel beter dan het landelijk gemiddelde, andere gebieden ontwikkelen zich aanzienlijk slechter. Omdat Brede Welvaart meerdere aspecten kent, wil dit niet zeggen dat ontwikkeling op alle aspecten goed of minder goed gaat. Daarvoor zijn deze data te grof en zou je dieper moeten kijken naar de data en in de regio bespreken om de gegevens te duiden.’
Raspe kijkt niet alleen op regionaal niveau: ‘Binnen een regio zijn de verschillen in brede welvaart die mensen beleven groot. Mensen met aan lager inkomen hebben vaker te maken met negatieve aspecten zoals een minder gezonde leefomgeving, dan mensen met een hoger inkomen. Het begrip brede welvaart zou dus ook in een regio bekeken kunnen worden vanuit deze verscheidenheid.’
Verder raadt Otto Raspe aan om brede welvaart met ondernemers te bespreken en de mogelijkheden om positief bij te dragen. ‘Zeker voor middelgrote en kleine bedrijven is het begrip nog onbekend, terwijl in de brede welvaart in de regio juist door deze bedrijven bevorderd kan worden.’
Themasessies
Naast de plenaire bijeenkomsten deelden mensen uit de praktijk van regionale samenwerking hun ervaringen in zes themasessies:
- Samenwerken met onderwijs, TwenteBoard
- Samenwerken met kleine ondernemers, Imagro
- Samenwerken rondom bereikbaarheid, provincie Drenthe
- Werken met een beleidstheorie, PON-Telos en Planbureau Friesland
- Werken aan condities voor succesvolle samenwerking, Common Eye
- Werken met een ontwerpende aanpak, PONT (Publieke Ontwerppraktijk)
Samen experimenteren en leren in een Regio Deal
Bestuurskundige Martijn Groenleer is bekend met meerdere Regio Deals: ‘Bij de uitvoering van een Regio Deal is continu aandacht nodig voor het werken aan de doelen, het organiseren van de uitvoeringscapaciteit en het zorgen voor maatschappelijke en politieke legitimiteit. Het is een balanceer-act die telkens weer aandacht vraagt en actie vraagt.’
Groenleer benadrukt dat Regio Deals tijd moeten nemen om te experimenteren en aan te passen. Dat is immers nodig om antwoorden te vinden op ingewikkelde vraagstukken. In de praktijk heeft Groenleer ervaren dat partijen moeite hebben om samen te onderzoeken, samen te leren en vervolgens, als consequentie daarvan, bij te sturen en soms zelfs flink aan te passen. ‘Heb het lef om aan te passen’, is zijn dringende boodschap.
‘We zijn er nog niet’
Arne van Hout, directeur-generaal Openbaar Bestuur en Democratische rechtsstaat bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is nauw betrokken bij de Regio Deals: ‘Afgelopen jaar heb ik stad en land afgereisd en veel gesprekken gevoerd, veel gezien. En echt: elke regio is anders. Met de Regio Deals hebben we een instrument in handen om bij te dragen aan de opgaven die in regio’s aan de orde zijn. Het is een goed instrument voor regio’s die een zetje nodig hebben om de samenwerking in de regio op te bouwen of om een impuls te geven aan de aanpak van een maatschappelijke opgave. Als Rijk zien we dat beleid niet overal hetzelfde uitwerkt. In kader van het vervolg op het rapport ‘Elke regio telt’ willen we daar als Rijk meer zicht op krijgen.‘
‘Een ander element is de langdurigheid van hardnekkige vraagstukken. Voor een aantal regio’s in de situatie zodanig lastig dat eenmalig geld onvoldoende soelaas biedt. Daar hebben we op dit moment als Rijk nog geen antwoord op.’
Successen vieren
Natalie Burgers sloot deze inspirerende dag af: 'We zijn goed op weg met Regio Deals. De resultaten zijn zichtbaar en we leren elkaar steeds beter kennen. Rijk en regio kunnen samen successen vieren!’.
