Landelijke Inspiratiedag 2025
Zestien regio’s werken samen met het Rijk aan de toekomstige Regio Deals van de zesde ronde: wat zijn de regionale opgaven, welke doelen wil de regio bereiken, met welke regionale partijen en wat wordt de aanpak? Deze landelijke inspiratiedag gaf inzichten over het opbouwen van een programma en bracht regio’s met elkaar in contact.
Op het programma stonden onder andere lezingen van Babette Porcelijn over ‘Happy scenario 2050’ en Björn Prevaas over Werken met programma’s. En er waren thematafels en een gesprek met Marjolein Jansen, directeur-generaal Ruimtelijke Ordening bij het ministerie van VRO.
In de startblokken
Natalie Burgers, programmadirecteur Regio Deals, heette iedereen welkom: ‘We staan met elkaar in de startblokken om de convenanten voor de 6e tranche Regio Deals te maken. En om een programmatische aanpak op te zetten. Deze inspiratiedag is bedoeld om daarbij te helpen en vooral ook om de regio’s kennis te laten maken met elkaar, vergelijkbare vraagstukken te bespreken én om in gesprek te komen met onze dealmakers en de betrokken ambtenaren van diverse ministeries'.
Aan de slag met brede welvaart: Happy Scenario 2050
Babette Porcelijn heeft voor haar boek Happy scenario 2050 vele wetenschappelijke rapporten en cijfers bestudeerd en doorgerekend. En kwam tot verrassende inzichten en oplossingen. Haar boodschap is dan ook: baseer je analyse van de opgave op gegevens en bekijk het grote geheel. De uitkomst van het grotere geheel bekijken en goed analyseren is vaak anders dan je denkt. Als je de feitelijke situatie kent, kun je vervolgens op zoek naar effectieve oplossingen. Hou het doel - wat wil je bereiken - voor ogen. En doe je dan het juiste?
Porcelijn concludeerde overall dat de weg een hogere brede welvaart sturing behoeft. Hiermee sluit ze aan op de brede welvaarts-analyse die regio’s hebben gemaakt voor het indienen van hun voorstellen en de keuzes die regio’s gemaakt hebben.
Zeven thematafels
In 2024 is het onderzoeksrapport ‘Rode draden in Regio Deals’ gepubliceerd, een verdiepend onderzoek naar de regionale opgaven en de effectiviteit van interventies in de Regio Deals. Kort samengevat zijn er vijftien rode draden op zeven thema’s benoemd. Aan zeven gesprekstafels werden hierover ideeën en ervaringen over deze onderwerpen uitgewisseld.
Programmatisch werken
Expert Björn Prevaas nam de aanwezigen mee in de wereld van het programmatisch werken als hulpmiddel om doelen te bereiken. Programmamanagement is een bijzondere manier van samenwerken en veranderen die goed past bij een tijd van complexe opgaven waarbij de oplossing niet bij voorbaat bekend is.
Het begint met de maatschappelijke opgave waar je voor staat. Voor Regio Deals betekent dat: Welk probleem moet er worden opgelost dat er echt toe doet voor de inwoners en ondernemers in het gebied? Wat is de opgave, de visie, de doelen? En wie is daarvoor nodig? Identificeer de stakeholders, hun rollen en posities. En bedenk hoe de programmatische aanpak zich verhoudt tot andere initiatieven die plaatsvinden in de organisatie.
Een programma omvat een veelvoud van initiatieven. Het is veel meer dan collectie van projecten. In dat verband gaf Björn een belangrijke tip mee: zorg voor eigenaarschap van de doelen! En blijf steeds weer bezien of je initiatieven daadwerkelijk aan de doelen bijdragen!
Het kiezen en expliciteren van de opgave is de eerste en belangrijke stap. Vanaf dat punt onderscheidt Prevaas zeven andere fasen namelijk vormgeven, organiseren, sturen, beslissen, samenwerken, leiden en ontwikkelen.
In gesprek met Marjolein Jansen
Marjolein Jansen, directeur-generaal Ruimtelijke Ordening van het ministerie van VRO is sinds het kabinet Schoof verantwoordelijk voor de Regio Deals. Wat zijn haar ervaringen tot nu toe? ‘Ik vind het heel mooi dat regionaal gewerkt wordt aan maatschappelijke opgaven. En daarbij maatschappelijke partners en overheden samenwerken. Zo bereiken we samen resultaten voor de mensen in ons land.’
Welk advies heeft zij voor de regio’s zo aan de start van de nieuwe Regio Deals? ’Zorg dat de opgave helder en duidelijk is en kies. Werk met focus, doe niet alles tegelijk. Betrek vanaf het begin de eigenaar van de opgave. Zorg dat je de politiek mee hebt, praat over de opgaves. En ook: maak expliciet waar je als regio trots op bent, maak gebruik van de kracht van de regio. Dat helpt bij het oplossen van de problemen.’
’Als Rijk proberen we onze sectorale petten af te zetten, de kokers tussen de departementen te doorbreken, kijken we naar wat ons verbindt, zoeken we elkaar op thema’s op en gaan we zo veel mogelijk gezamenlijk de regio in. Spreek ons daar op aan. Samen kijken we uit naar een versterking van de samenwerking Rijk-Regio zodat we over 5 of 10 jaar een prachtig netwerk van kennis en kennissen hebben opgebouwd.’
Deelsessies
Naast de plenaire bijeenkomsten waren deelsessies over onderwerpen die belangrijk zijn bij het werken aan programma’s. Er waren zes deelsessies:
- Samenwerken in Netwerken door Wilfrid Opheij, Common Eye
- Spanning op belangen door serieus game, Berenschot
- Communicatie door Roel Schutten, Imagro
- Ontwerpende aanpak door Karin Moerkerk, Inspire-me
- Werken met programma’s door Björn Prevaas, Good Work Company
- Juridisch financieel door Programmateam Regio Deals
Afsluiting
Na de deelsessies was ruimschoots gelegenheid om samen na te praten. En dat deden velen.
We kijken terug op een prachtige bijeenkomst!
