Saba is een bijzondere gemeente (openbaar lichaam) van Nederland en vormt samen met de eilanden Bonaire en St. Eustatius Caribisch Nederland. Binnen deze groep is Saba de kleinste bijzondere gemeente van Nederland: het eiland heeft een oppervlakte van 13 vierkante kilometer en zo’n 2000 inwoners. Desalniettemin is hier ook het hoogste punt van Nederland te vinden: Mount Scenery met een hoogte van 877 meter.
De belangrijkste economische pijler op Saba is toerisme. De lokale overheid richt zich op het stimuleren van kleinschalig ecotoerisme, met het oog op behoud van de de bijzondere natuur die kenmerkend is voor het eiland. Vanwege de kleine schaal is de beschikbaarheid van (onderwijs)expertise en voorzieningen op Saba beperkt. Daar komt bij dat connectiviteit in de regio kostbaar is, waardoor een aanzienlijk deel van de bevolking aan het eiland gebonden blijft. Net als de rest van Caribisch Nederland kent het eiland een hoog armoedecijfer.
Dit is een Regio Deal uit de 5e tranche.
Opgave
De opgave op Saba is drieledig:
- Het lokale onderwijs beperkt zich tot basis- en middelbare schoolonderwijs met maximaal Havo-niveau en enkele trajecten tot MBO2-niveau. Een breder en meer holistisch aanbod aan ontwikkelmogelijkheden zou niet alleen scholieren ten goede komen, maar ook (jong)volwassenen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- Het dorp St. John’s heeft niet dezelfde ontwikkelkansen gekregen als andere dorpen op het eiland. Dit heeft te maken met de impact van de nabijgelegen afvalverbrander. De afgelopen tien jaar is hard gewerkt aan het verduurzamen en verschonen van de afvalverwerking. Daarmee is nu een momentum gecreëerd waarin verdere ontwikkeling en het vergroten van de aantrekkelijkheid van St John’s mogelijk is.
- Samenwerking tussen lokale partners in het belang van ontwikkelkansen voor de lokale bevolking is niet altijd vanzelfsprekend. Niet alleen samenwerking tussen lokale partners maar ook die met het OLS kan versteviging gebruiken om meer kansen voor synergie te benutten.
Ambitie en aanpak
Met de Regio Deal wil Saba zich richten op duurzame economische groei, door het vergroten van het onderwijs- en ontwikkelmogelijkheden voor bewoners van Saba, met een focus op de meest kwetsbare wijk St. Johns. De inzet is om een laagdrempelige en multifunctionele wijklocatie te realiseren. De aanpak bestaat uit twee pijlers:
- Het creëren van het Enrichment Center Saba. Deze nieuwe faciliteit biedt een ruimte voor initiatieven op het gebied van onderwijs, gezondheid, cultuur en economische ontwikkeling. Het is een plek die ontmoeting en interactie stimuleert en mensen van alle leeftijden aanmoedigt om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Het Enrichment Center zal worden gerealiseerd in de wijk St. Johns, die daarmee ook een impuls krijgt na jaren lange onderontwikkeling. Bij de bouw van de fysieke locatie staat duurzaamheid en toekomstbestendige ontwikkeling centraal.
- Het opzetten van programma’s gericht op ontwikkeling in de brede zin. Behalve scholings- en ontwikkeltrajecten, worden vanuit het Enrichment Center initiatieven opgezet om gezondheid een gezonde levensstijl te bevorderen, onder andere door sport. Ook realiseert het centrum werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zodat meer mensen uit deze doelgroep deelnemen aan het arbeidsproces of zicht krijgen daarop. Daarnaast wordt vanuit het centrum de sociale cohesie versterkt door bijvoorbeeld culturele activiteiten te organiseren.
Partners en investering
De volgende partijen hebben de Regio Deal Saba ondertekend:
- De Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
- De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
- De Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering
- De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- Het Openbaar Lichaam Saba
Daarnaast zijn de volgende lokale partners betrokken bij de Regio Deal:
- Saba Reach Foundation;
- Sea&Learn Foundation;
- Saba Heritage Center (NGO);
- Child focus Foundation;
- Sacred Heart Primary School;
- Saba Comprehensive School.
De Rijksoverheid investeert een bedrag van €5 miljoen in deze Regio Deal.